Finansowanie ryzyka

Wybór źródła wsparcia zależy od wielu czynników, m.in. od przedmiotu projektu, wielkości przedsiębiorcy oraz możliwości sfinansowania wkładu własnego wymaganego przy dotacji. Jeżeli właściciel firmy nie posiada żadnych środków, może okazać się, że jest to za wczesny etap na dotację i powinien on szukać finansowania w akceleratorach (czy to prywatnych, czy finansowanych ze środków publicznych) lub funduszach inwestycyjnych fazy seed.

W przypadku przedsiębiorstwa z co najmniej kilkuletnią historią działalności i sprzedaży można wyróżnić dwie najczęściej występujące fazy. Pierwsza z nich to prace B+R (prace badawczo-rozwojowe), czyli opracowanie nowego rozwiązania (technologii produktu/usługi, procesu produkcyjnego). Druga natomiast to faza wdrożenia wyników prac B+R, czyli inwestycja w aktywa trwałe, niezbędne do uruchomienia produkcji lub świadczenia usług z użyciem rezultatów prac B+R.

Najpopularniejszym źródłem wsparcia działalności innowacyjnej są obecnie Fundusze Europejskie, w ramach których można otrzymać bezzwrotne dotacje zarówno na opracowywanie, jak i wdrażanie innowacji.

Opracowywanie innowacji w projektach badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw

1. Kto może uzyskać wsparcie?

Wsparcie dostępne jest dla przedsiębiorców (MŚP, dużych), w części instrumentów dotację mogą dostać także konsorcja przedsiębiorców oraz te tworzone przez przedsiębiorstwa i jednostki naukowe.

2. Na co można uzyskać wsparcie?

W B+R można uzyskać wsparcie dotacyjne na projekty związane z realizacją prac badawczych, których celem jest opracowanie innowacyjnego produktu, usługi lub technologii albo wprowadzenie istotnych ulepszeń do istniejących rozwiązań.

Kosztami kwalifikowanymi (tj. kosztami, które w określonej części mogą zostać pokryte ze środków publicznych) są:

• wynagrodzenia osób zatrudnionych przy prowadzeniu prac B+R,
• podwykonawstwo,
• aparatura naukowo-badawcza i WNiP – odpisy amortyzacyjne lub koszty odpłatnego korzystania,
• koszty budynków i gruntów (dzierżawa, wieczyste użytkowanie, amortyzacja),
• pozostałe koszty operacyjne (surowce, półprodukty, odczynniki, sprzęt laboratoryjny, koszty utrzymania linii technologicznych / instalacji doświadczalnych, wynajem powierzchni laboratoryjnej, elementy służące do budowy i na stałe zainstalowane w prototypie / instalacji pilotażowej, audyt zewnętrzny),
• koszty pośrednie (koszty wynajmu lub utrzymania budynków, koszty administracyjne, koszty wynagrodzeń wraz z pozapłacowymi kosztami pracy personelu zarządzającego oraz personelu wsparcia, delegacje).

W części konkursów możliwe jest także dofinansowanie prac przedwdrożeniowych (np. opracowanie dokumentacji wdrożeniowej, usługi rzecznika patentowego, testy, certyfikacja, badania rynku).

3. Jaka jest wartość dofinansowania?

Uzależniona jest ona od wielkości przedsiębiorstwa oraz typu prowadzonych prac B+R. Maksymalna wartość dotacji różni się w zależności od instrumentu wsparcia, jednak nie może przekraczać 50 mln EUR.

4. Gdzie szukać wsparcia?

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 oferuje najbardziej interesujące działania z największymi budżetami.

Warto zainteresować się Poddziałaniem 1.1.1 „Szybka ścieżka“. Jest to instrument dla wszystkich branż, podzielony na odrębne konkursy dla MŚP i dużych przedsiębiorstw. Z kolei Działanie 1.2 „Programy sektorowe“ ogłasza osobne konkursy dla przedsiębiorstw z branż:

• InnoMoto dla branży motoryzacyjnej,
• InnoShip dla branży stoczniowej,
• InnoNeuroPharm dla branży farmaceutycznej.

Dla konsorcjów składających się z jednostek naukowych i przedsiębiorców przeznaczono instrument Poddziałanie 4.1.4 „Projekty aplikacyjne“.

O wsparcie można starać się również na poziomie regionalnym. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dostępne są instrumenty, które pozwalają uzyskać dofinansowanie na projekty B+R przedsiębiorstw.

Wdrożenie innowacji w projektach badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw

1. Kto może uzyskać wsparcie?

O dotacje mogą ubiegać się przedsiębiorstwa wprowadzające innowacyjny produkt, usługę lub proces. Warto jednak pamiętać, że w przeważającej ilości źródeł wsparcia dotacje są dostępne wyłącznie dla mikro-, małych i średnich firm. Jest to warunek bazowy1.

2. Na co można uzyskać wsparcie?

Wdrożenie innowacji wiąże się z poniesieniem kosztów inwestycyjnych. Kosztami kwalifikowanymi, na które można otrzymać wsparcie, są m.in. koszty nabycia lub wytworzenia maszyn, nabycia robót i materiałów budowlanych. Dotacje otrzymamy również na zakup nieruchomości.

3. Jaka jest wartość dofinansowania?

Wartość finansowania, jakie można uzyskać na projekt, wynosi od 10% do 70% kosztów kwalifikowanych. Kwota uzależniona jest również od wielkości przedsiębiorstwa i regionu, w którym realizowana jest inwestycja.

4. Gdzie szukać wsparcia?

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 – najbardziej interesujące działania to:

• Poddziałanie 3.2.1 „Badania na rynek” – instrument dla małych i średnich przedsiębiorstw, które planują inwestycję niezbędną do wdrożenia na rynek wyników prac B+R,
• Poddziałanie 3.2.2 „Kredyt na innowacje technologiczne” – wsparcie w formie dotacji na spłatę kredytu inwestycyjnego, zaciągniętego na potrzeby inwestycji związanej z wdrożeniem innowacji.

Regionalne Programy Operacyjne (odrębne dla każdego województwa) – w każdym programie regionalnym dostępne są instrumenty, które pozwalają uzyskać dofinansowanie na projekty inwestycyjne małych i średnich przedsiębiorstw.

Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020, Poddziałanie 1.3.1 „Wdrażanie innowacji przez MŚP” – działanie pozwalające dofinansować projekty MŚP prowadzące do stworzenia innowacyjnych produktów poprzez wdrożenie (własnych lub nabytych) wyników prac B+R.

W przypadku projektów inwestycyjnych kluczowymi czynnikami sukcesu są innowacyjność rozwiązania (wynikająca z faktu, że inwestycja dotyczy wdrożenia prac B+R) oraz zapotrzebowanie rynkowe na rezultaty projektu. Dodatkowo na ocenę projektu wpływa potencjał finansowy i organizacyjny przedsiębiorstwa, stan przygotowania inwestycji, a także wpływ projektu na otoczenie, w tym w szczególności na środowisko i równość szans.

Inne źródła

Pamiętajmy, że innowacje w przedsiębiorstwach mogą być finansowane także za pomocą tradycyjnych kredytów bankowych czy crowdfoundingu. Warto przeanalizować całe planowane budżety potrzeb i w wielu przypadkach ubiegać się o pozyskanie środków na poszczególne koszty w różnych schematach wsparcia. Przepisy pomocy publicznej uniemożliwiają podwójne finansowanie tych samych kosztów, ale znając potrzeby przedsiębiorcy oraz dostępny katalog możliwości finansowania, można stworzyć optymalną strategię finansowania poszczególnych etapów prac.